അന്നേ പറഞ്ഞു: പാറ പൊട്ടിക്കരുത്, മരങ്ങൾ മുറിക്കരുത്: മുന്നറിയിപ്പായി 'വിള്ളൽ വിപത്ത്'

നാട്ടുകാരുടെ വാദം അതേപടി അംഗീകരിക്കാനുള്ള ശാസ്ത്രീയ തെളിവുകൾ ഇതുവരെ ലഭിച്ചിട്ടില്ലെങ്കിലും ജോഷിമഠിൽ വിവിധയിടങ്ങളിലായുള്ള വൈദ്യുത പ്ലാന്റുകൾക്ക് ഇവിടുത്തെ പ്രകൃതി ദുരന്തങ്ങളിൽ ഒരുപരിധി വരെ പങ്കുണ്ടെന്ന സൂചനകൾ ശക്തമാണ്. ജോഷിമഠ് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന ചമോലി ജില്ലയിൽ 2021 ഫെബ്രുവരിയിലുണ്ടായ മിന്നൽ പ്രളയം മലയാള മനോരമയ്ക്കു വേണ്ടി റിപ്പോർട്ട് ചെയ്യാൻ ഈ ലേഖകൻ അവിടം സന്ദർശിച്ചിരുന്നു. യാതൊരുവിധ നിയന്ത്രണങ്ങളുമില്ലാതെ ജോഷിമഠിലടക്കം നടക്കുന്ന നിർമാണ പ്രവർത്തനങ്ങൾ അന്നവിടെ കണ്ടു. ഇപ്പോൾ നാട്ടുകാർ ആരോപണമുന്നയിക്കുന്ന തപോവൻ വൈദ്യുത പ്ലാന്റിന്റെ അന്നത്തെ കാഴ്ച ഞെട്ടിക്കുന്നതായിരുന്നു. ഹിമാലയത്തിലെ നന്ദാദേവി മലയിൽ രൂപപ്പെട്ട ചെറുതടാകം ഉരുകിയൊലിച്ചുണ്ടായ മിന്നൽ പ്രളയത്തിൽ തപോവൻ വൈദ്യുത പ്ലാന്റും അതിന്റെ ഭാഗമായി നിർമിച്ച അണക്കെട്ടും അന്ന് പൂർണമായി തകർന്നിരുന്നു. 

∙ തപോവനിൽ മറഞ്ഞുപോയവർ...

0.2 ചതുരശ്ര കിലോമീറ്റർ ചുറ്റളവിലുള്ള തടാകമാണ് 2021ൽ മലമുകളിൽ ഇടിഞ്ഞത്. മലയിലൂടെ കുത്തിയൊലിച്ചിറങ്ങിയ വെള്ളത്തിന്റെ തീവ്രതയിൽ 3800 മീറ്ററിൽ വീണ്ടും മലയിടിഞ്ഞു. വൻ സ്ഫോടന ശബ്ദത്തോടെയായിരുന്നു ഇത്. കൂറ്റൻ പാറക്കട്ടകളും മണ്ണും മഞ്ഞും ചേർന്നുള്ള പ്രവാഹം അളകനന്ദ നദിയിൽ പതിച്ചു. ഒപ്പം വൻ വൃക്ഷങ്ങളും കടപുഴകി വീണു. പാറക്കൂട്ടങ്ങളിൽ തട്ടി ചിതറിയൊഴുകുന്ന വെള്ളത്തിലേക്ക് മഞ്ഞുമലയുടെ ഒരു ഭാഗം കൂടി ചേർന്നതോടെ അളകനന്ദ രൗദ്ര രൂപം പൂണ്ടു. ഇതേത്തുടർന്നുള്ള മിന്നൽ പ്രളയം കൈവഴിയായ ഋഷി ഗംഗയിലേക്കും വ്യാപിച്ചു. തപോവൻ വൈദ്യുത പ്ലാന്റും അണക്കെട്ടും പൂർണമായി തകർന്നു. പിന്നാലെ ചമോലിയിലെ വൈദ്യുത പ്ലാന്റും ഭാഗികമായി തകർത്ത പ്രളയം കരയിലെ 3 ഗ്രാമങ്ങളിലും നാശം വിതച്ചു. വൈദ്യുത പ്ലാന്റിൽ ജോലി ചെയ്തിരുന്ന അൻപതോളം തൊഴിലാളികളാണു മിന്നൽ പ്രളയത്തിൽ മരിച്ചത്. പ്രളയമുണ്ടായപ്പോൾ പ്ലാന്റിനോടു ചേർന്നു നിർമിക്കുന്ന തുരങ്കത്തിൽ ജോലിയിലായിരുന്നു ഇവരിൽ പലരും. എന്താണു സംഭവിക്കുന്നതെന്നു പോലും അറിയും മുൻപ് പ്രളയം എല്ലാം തച്ചുടച്ചു കടന്നുപോയി. കരസേനയും ദേശീയ ദുരന്ത നിവാരണ സേനയും മാസങ്ങളോളം തിരഞ്ഞിട്ടും കണ്ടെത്താനാവാത്ത വിധം മണ്ണിനടിയിലേക്ക് അവരിൽ പലരുടെയും മൃതദേഹങ്ങൾ ആഴ്ന്നുപോയി. 

0.2 ചതുരശ്ര കിലോമീറ്റർ മാത്രമുള്ള ചെറുതടാകം മലമുകളിൽ ഇടിഞ്ഞത് ഈ പ്രദേശത്തുണ്ടാക്കിയ അപകടത്തിന്റെ വ്യാപ്തിയാണു മുകളിൽ വിവരിച്ചത്. മുൻപ് പറഞ്ഞതുപോലെ പ്രകൃതിയിലെ ചെറുചലനങ്ങൾക്കു പോലും ഇവിടെ വലിയ ദുരന്തമുണ്ടാക്കാമെന്നതിന്റെ കാഴ്ചയാണ് 2 വർഷം മുൻപ് ജോഷിമഠിലും പരിസര പ്രദേശത്തും കണ്ടത്. ഒരിക്കൽ പ്രകൃതിയുടെ താണ്ഡവത്തിൽ തകർന്നുപോയ തപോവൻ വൈദ്യുത പ്ലാന്റ് പുനഃസ്ഥാപിക്കുന്നതിനായി എൻടിപിസി നടത്തുന്ന നിർമാണ പ്രവർത്തനങ്ങളെ നാട്ടുകാർ ഇപ്പോൾ പഴിക്കുന്നതിൽ അവരെ കുറ്റം പറയാനാവില്ല. തപോവൻ പ്ലാന്റിലെ ആദ്യ തുരങ്കത്തിൽ ഇനിയും കണ്ടെത്താൻ കഴിയാത്ത വിധം ഒരുപാട് പേർ മറഞ്ഞുപോയതിന്റെ വേദന ഇവിടുത്തെ നാട്ടുകാർക്കറിയാം. 

∙ ജോഷിമഠിനു താങ്ങാവുന്നതിലും അപ്പുറം...

ചമോലി ജില്ലയിൽ സമുദ്രനിരപ്പിൽ നിന്ന് 6150 അടി ഉയരത്തിൽ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന ചെറു പട്ടണമാണു ജോഷിമഠ്. ബദരീനാഥിലേക്കുള്ള പ്രവേശനം കവാടം എന്നതിനു പുറമെ ഹിമാലയത്തിലെ പല ട്രെക്കിങ് വഴികളിലേക്കുമുള്ള തുടക്കം ഇവിടെ നിന്നാണ്. ജോഷിമഠിൽ നിന്ന് 7 കിലോമീറ്റർ മാത്രം അകലെയാണ് സ്കീയിങ്ങിനെത്തുന്ന വിനോദസഞ്ചാരികളുടെ ഇഷ്ടകേന്ദ്രമായ ഒൗലി. ഇതെല്ലാം കൊണ്ടുതന്നെ ജോഷിമഠ് സഞ്ചാരികളുടെ ഇടത്താവളമാണ്. സഞ്ചാരികൾക്കായുള്ള ഹോട്ടലുകൾ കൂണുപോലെ ഇവിടെ ഉയർന്നിട്ടുണ്ട്. ഇത്തരത്തിലുള്ള അനധികൃത നിർമാണ പ്രവർത്തനങ്ങൾ പരിസ്ഥിതിലോല പ്രദേശമായ ഇവിടെ ഭൂമിക്കു മേൽ സാരമായ ആഘാതമേൽപ്പിച്ചിട്ടുണ്ട്. ഈ ചെറു പട്ടണത്തിനു താങ്ങാവുന്നതിലും അപ്പുറത്തേക്കുള്ള നിർമാണ പ്രവർത്തനങ്ങളാണ് കഴിഞ്ഞ ഏതാനും വർഷങ്ങളായി നടന്നത്. വനമേഖലയിലെ പലയിടങ്ങളും കയ്യേറിയും നിർമാണ പ്രവർത്തനങ്ങൾ നടത്തിയിട്ടുണ്ട്. വൈദ്യുത പ്ലാന്റുകൾക്കായി നദികൾക്കു കുറുകെ അണക്കെട്ടുകളും തടയണകളും ഇവിടെ വ്യാപകമായി നിർമിച്ചിരിക്കുന്നു. നദിയുടെ സ്വാഭാവിക ഒഴുക്കിനെ തടയുന്നതും പരിസ്ഥിതിക്കു മേലുള്ള കടന്നുകയറ്റമാണെന്നു നാട്ടുകാർ പറയുന്നു. 

∙ ജോഷിമഠിൽ സംഭവിക്കുന്നതെന്ത്?