അന്റാർട്ടിക്കിനു മുകളിലെ ദുരൂഹ ദ്വാരം; ലോകം രക്ഷിച്ച മോൺട്രിയൽ പ്രോട്ടോക്കോൾ!

ഇന്ന് രാജ്യാന്തര ഓസോൺ ദിനം. ഭൂമിക്കു ചുറ്റും സ്ട്രാറ്റോസ്ഫിയറിൽ (30 കിലോമീറ്റർ പൊക്കത്തിൽ) സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന ഈ വാതകപാളി അൾട്രാവയലറ്റ് രശ്മികളെ തടുത്തുനിർത്തി ഭൂമിയിലെ മനുഷ്യരെയും മറ്റു ജീവജാലങ്ങളെയുമൊക്കെ സംരക്ഷിക്കുന്നു. ഈ രശ്മികൾ ശരീരത്തിൽ പതിച്ചാൽ കാൻസർ ഉൾപ്പെടെ ഗുരുതര രോഗങ്ങൾക്കു സാധ്യതയുണ്ട്.

ഓസോൺ പാളിയെ നശിപ്പിക്കുന്ന കാര്യങ്ങൾ കൂടുതലും മനുഷ്യ നിർമിതമാണ്. ക്ലോറോഫ്‌ളൂറോ കാർബണുകൾ എന്നറിയപ്പെടുന്ന രാസസംയുക്തങ്ങളായിരുന്നു അതിൽ പ്രധാനം. ആ രാസസംയുക്തങ്ങളെ അപകടകരമായ തോതിലേക്കു ഉയരുന്നതിൽ നിന്നു തടയിട്ട് ഓസോൺ പാളിക്കു ജീവനും ആരോഗ്യവും കൊടുത്ത രാജ്യാന്തര ഉടമ്പടിയായിരുന്നു മോൺട്രിയൽ പ്രോട്ടോക്കോൾ. യുഎന്നിന്റെ നേതൃത്വത്തിലെ ഏറ്റവും വിജയകരമായ ഉടമ്പടിയെന്നാണ് ഇതു വിശേഷിപ്പിക്കപ്പെടുന്നത്.

1930ൽ റഫ്രിജറേറ്ററുകളിലെ ശീതീകരണ ഉപയോഗത്തിനായാണു ക്ലോറോ ഫ്‌ളൂറോ കാർബണുകൾ അഥവാ സിഎഫ്‌സികൾ നിർമിച്ചു തുടങ്ങിയത്. എന്നാൽ ഈ രാസസംയുക്തങ്ങൾ ഓസോൺ പാളിക്കും അതു വഴി പരിസ്ഥിതിക്കും വരുത്തുന്ന നാശനഷ്ടങ്ങളെക്കുറിച്ച് ശാസ്ത്രസമൂഹത്തിനു വലിയ അറിവുണ്ടായിരുന്നില്ല. 1970ലാണ് സിഎഫ്‌സികൾ ഓസോണിനെ പ്രതികൂലമായി ബാധിക്കുന്നുണ്ടെന്നു ഗവേഷകർ കണ്ടെത്തിയത്. ഫ്രാങ്ക് റോലാൻഡ്, മാരിയോ മോളിന എന്നീ ശാസ്ത്രജ്ഞർ സിഎഫ്‌സിയെക്കുറിച്ചു ഗംഭീരമായ ഒരു പഠനം നടത്തി.

അന്തരീക്ഷത്തിലേക്കു പുറന്തള്ളപ്പെടുന്ന സിഎഫ്‌സി തന്മാത്രകൾ ഉയർന്ന് സ്ട്രാറ്റോസ്ഫിയറിലെത്തി അവിടെ അൾട്രാവയലറ്റ് രശ്മികളുടെ സാന്നിധ്യത്തിൽ ക്ലോറിൻ ആറ്റമുകളെ പുറത്തുവിടുമെന്നും ഇവ ഓസോൺ പാളിയുമായി പ്രവർത്തിച്ച് അതിന്റെ നാശത്തിനു കാരണമാകുമെന്നും പഠനം പറഞ്ഞു. ലോക പരിസ്ഥിതി രംഗത്തിന്റെ ഗതിയെത്തന്നെ മാറ്റിമറിച്ച ഈ പഠനത്തിനു 1995ൽ നോബൽ സമ്മാനം ലഭിച്ചിരുന്നു. 1985ലാണ് പിന്നീട് ഈ മേഖലയിലെ ഏറ്റവും ശ്രദ്ധേയമായ പഠനം സംഭവിച്ചത്. ബ്രിട്ടിഷ് അന്‌റാർട്ടിക് സർവേ ശാസ്ത്രജ്ഞരായ ജോ ഫാർമാൻ, ബ്രയാൻ ഗാർഡ്‌നർ, ജോൺ ഷാങ്ക്‌ലിൻ എന്നിവർ അന്‌റാർട്ടിക്കയ്ക്കു മുകളിൽ ഓസോൺ വലിയ രീതിയിൽ കുറഞ്ഞിരിക്കുന്നെന്ന പഠനഫലം പുറത്തുവിട്ടു. 

ഓസോൺ ദ്വാരമെന്ന പേരിൽ ഈ പഠനം ലോകമെങ്ങും ചർച്ചയാകുകയും സാധാരണ ജനങ്ങളിൽപോലും ആശങ്കയ്ക്ക് ഇടവരുത്തുകയും ചെയ്തു. യഥാർഥത്തിൽ ഓസോൺ ദ്വാരം എന്ന പ്രയോഗം സാങ്കേതികമായി തെറ്റാണ്.ആ ഭാഗത്ത് ഓസോൺ അളവിൽ കുറവാണ് എന്നാണ് അർഥം. എന്നാൽ ദ്വാരം, വിള്ളൽ തുടങ്ങിയ പ്രയോഗങ്ങൾ കാര്യത്തിന്റെ ഗൗരവത്തെ ഉയർത്തിക്കാട്ടാൻ സഹായിച്ചു. അങ്ങനെയാണ് 1989 സെപ്റ്റംബർ 16നു മോൺട്രിയൽ പ്രോട്ടോക്കോൾ നടപ്പിൽ വരുത്തിയത്. താമസിയാതെ തന്നെ ലോകരാജ്യങ്ങളെല്ലാം സംഭവത്തിന്റെ ഗൗരവം മനസ്സിലാക്കി ഈ പ്രോട്ടോക്കോൾ പാലിക്കാൻ തീരുമാനമെടുത്തു. ഈ ദിനത്തിന്റെ വാർഷികമാണ് എല്ലാ വർഷവും ഓസോൺ ദിനമെന്ന പേരിൽ ആചരിച്ചു പോകുന്നത്.

മോൺട്രിയൽ പ്രോട്ടോക്കോൾ ലോകമെമ്പാടുമുള്ള സിഎഫ്‌സി ഉപയോഗത്തിനു തടയിട്ടു. തുടർന്ന് ഓസോണിനെ ബാധിക്കാത്ത ഹൈഡ്രോഫ്‌ളൂറോ കാർബൺ എന്ന മറ്റൊരു രാസസംയുക്തം റെഫ്രിജറേറ്ററുകളിൽ ഉപയോഗിച്ചു തുടങ്ങി. പക്ഷേ, ഇതൊരു ഹരിതഗൃഹവാതകമാണെന്നു താമസിയാതെ കണ്ടെത്തി. അതോടെ ഇതിന്റെ ഉപയോഗം കുറയ്ക്കാനും ഉത്പാദനം കുറയ്ക്കാനുമുള്ള തിരുത്തൽ 2016ൽ മോൺട്രിയൽ പ്രോട്ടോക്കോളിൽ എഴുതിച്ചേർന്നു. കിഗാലി അമൻഡ്‌മെന്‌റ് എന്നറിയപ്പെടുന്ന ഇത് യുഎന്നിലെ എല്ലാ അംഗരാജ്യങ്ങളും ഒപ്പുവച്ചിട്ടുള്ളതാണ്.

മോൺട്രിയൽ പ്രോട്ടോക്കോൾ നടപ്പിൽ വന്നതോടെ ഓസോൺപാളിയുടെ ആരോഗ്യം വീണ്ടും ശരിയായി തുടങ്ങി. 2050-2070 കാലഘട്ടത്തിൽ ഇത് പൂർണമായും ആശ്വാസകരമായ നിലയിലേക്കു പോകുമെന്നു ഗവേഷകർ പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു. മോൺട്രിയൽ പ്രോട്ടോക്കോൾ ഏതെങ്കിലും ഒരു ഉടമ്പടി എന്നുള്ളതിനപ്പുറം പല തലങ്ങളുള്ള ഒരു രാജ്യാന്തര കൂട്ടായ്മയാണ്. ലോകത്തെ എല്ലാ രാജ്യങ്ങളും വിചാരിച്ചാൽ ഭൂമിയുടെ പരിസ്ഥിതിയെ സാരമായി ബാധിക്കുന്ന പ്രശ്‌നങ്ങൾ കുറച്ച് പഴയസ്ഥിതി കൈവരിക്കാമെന്ന സന്ദേശവും മഹനീയമായ ഈ ഉടമ്പടി മുന്നോട്ടുവയ്ക്കുന്നു.

English Summary: World Ozone Day: How the Montreal Protocol Salvaged the Hole in Ozone Layer